اندیشه امین

مجموعه اول این قسم از شش سوره ذاریات، طور، نجم، قمر، الرحمن و واقعه تشکیل شده.

سه سوره ابتدایی این مجموعه با قَسَم شروع شده (ذاریات، طور و نجم) و این مجموعه به سوره ای ختم می شود که با «اذا» شروع می شود (سوره واقعه) و اگر در این قسم دقت کنیم، بیشتر از یک مجموعه پیدا می کنیم که با سوره که با اذا شروع شود، ختم می شوند.

پس با استفاده از این نشانه که سوره های ابتدایی این مجموعه با قسم شروع می شوند و این مجموعه به سوره ای که با اذا شروع می شود، ختم می شود، و اینکه بعد از سوره واقعه یک مجموعه جدید شروع می شود (مسبحات) ابتدا و انتهای این مجموعه فهمیده می شود.

پیش از این مشاهده شد که سوره صافات با قسم آغاز شده بود و آیه محور آن سوره در مقدمه سوره بقره بود. همچنین سوره انبیا و آیات ابتدایی آن سوره «اقترب للناس حسابهم...» نیز مشاهده شد. همچنین مشاهده شد که آیه محوری سوره انبیا از مقدمه سوره بقره بود: «ان الذین کفروا سواء علیهم... لا یومنون».

در این مجموعه نیز مشاهده می شود که سه سوره ابتدایی با قسم آغاز شده سپس سوره ای آمده که ابتدایش مشابه سوره انبیا است (سوره قمر) «اقتربت الساعه و انشق القمر» و مضمونش این است که انذار به حال کافرین سودی ندارد و... این موارد نشان می دهد که چهار سوره ابتدایی این مجموعه، مقدمه سوره بقره را تفصیل می دهند.

بعد از مقدمه سوره بقره آیاتی می آید که به توحید الهی و عبادت و شکر نعمتهایش دعوت می کند و با کافران به تحدی می پردازد که اگر می توانند همانند این قرآن را بیاورند و به عذابی که خداوند برای کافرین آماده کرده تذکر داده و به مومنین بشارت می دهد و بر علیه کافران حجت و دلیل اقامه می کند. این مطالب در مقطع اول از قسم اول سوره بقره بیان می شود و سوره های الرحمن و واقعه همه این مطالب را تفصیل می دهند.

خلاصه:

مطالبی که پیش از این گذشت، ما را در مرزبندی این مجموعه و اینکه بدانیم شش سوره ابتدایی این قسم یک مجموعه اند، یاری می کند. اینکه سه سوره ابتدایی این مجموعه با قسم آغاز شده اند، علامت این است که این سوره ها بخش هایی از مقدمه سوره بقره را تفصیل می دهند همانگونه که «زمره الم» در ابتدای قسم سوم قرآن (قسم مثانی) چنین بود.

تشابه ابتدای سوره قمر با ابتدای سوره انبیا، نشان می دهد این دو سوره محور واحدی دارند.

سوره الرحمن و واقعه آیاتی بعد از مقدمه سوره بقره را تفصیل می دهند.

........

مشاهده می شود که سوره های زیادی دارای محور واحدی هستند اما همانطور که بیان شد، هر سوره محورش را از وجهه ای خاص تفصیل می دهد که با سوره دیگری که هم محور است تفاوت دارد.

در این مجموعه به شکل بارزی اوایل سوره بعدی به اواخر سوره قبل متصل است

هر کدام از سه سوره ابتدایی این مجموعه از بخشی از عالم غیب بحث می کنند و همه آنها از روز قیامت و آخرت بحث می کنند