اندیشه امین

مجموعه هشتم: بحث درباره یوم الفصل، روزی که بین کافرین و متقین جدایی می­افتد

چیزی که باعث شد متوجه شویم این سوره ابتدای مجموعه است این است که سوره مرسلات (همانند سوره های صافات و ذاریات) با قَسَم شروع شده و این علامتی بر شروع یک مجموعه است. اما بعد از سوره نبا هم سوره نازعات ذکر می شود که آن سوره هم با قسم شروع شده و این نشان می دهد که آن سوره هم ابتدای مجموعه جدیدی است. به این ترتیب مشخص می شود که دو سوره مرسلات و نبا با هم یک مجموعه را تشکیل می دهند.

کلمه «یوم الفصل» بیش از یک بار در سوره مرسلات تکرار می شود اما در سوره نبا فقط یک بار بیان می شود. این کلمه، پیش از این در سوره صافات بیان شده بود: «هذا یَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تُکَذِّبُونَ». علاوه بر این کلمه «نبأ» که در ابتدای سوره نبأ آمده، پیش از این در سوره «ص» هم وارد شده: «قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِیمٌ أَنْتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ». این تشابهات بین مجموعه صافات و مجموعه مرسلات نشان دهنده وحدت محورهای این سوره هاست و از آنجا که سوره های«صافات» و «ص» در مقدمه سوره بقره تفصیل داده شده اند، علی الظاهر سوره های مرسلات و نبأ هم در مقدمه سوره بقره تفصیل داده می شوند. سوره ابتدایی «مرسلات» همانند سوره «صافات» در پنج آیه اول سوره بقره که درباره متقین بحث می کند تفصیل داده می شود و سوره دوم «نبأ» همانند سوره «ص» در دو آیه بعدی که درباره کافرین بحث می کند تفصیل داده می شود.

سوره مرسلات با مجموعه ای از قَسَم ها شروع می شود که جواب آنها «إِنَّما تُوعَدُونَ لَواقِعٌ » است و در ادامه سوره از اتفاقاتی که در روز قیامت اتفاق می افتد بحث می کند. از این رو ارتباط بین سوره انسان و سوره مرسلات هم مشخص می شود چرا که سوره انسان با آیه: «وَالظَّالِمِینَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً أَلِیما » به پایان رسید و در سوره مرسلات بیان شده: «وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُکَذِّبِینَ»

هر دو سوره مرسلات و نباء در مقدمه سوره بقره تفصیل داده شده اند و درباره متقین و کافرین بحث می کنند و نعمت ها و عذابهایی که خداوند برای آنها آماده کرده. بین این دو سوره ارتباطات زیادی وجود دارد. آخر سوره مرسلات به اول سوره نباء مرتبط است و در هر دو سوره در ابتدای فقره یا مجموعه اش «اَلَم» آمده، در سوره مرسلات این کلمه سه بار تکرار شده و در سوره نباء فقط یک بار آمده. هر یک از این دو سوره در سیاق اقامه حجت علیه منکرین بیان شده همچنین همانطور که بیان شد تعبیر «یوم الفصل» در هر دو سوره تکرار شده. هر دو سوره در مقدمه سوره بقره تفصیل داده شده اند