به طور کلی اسم مفصل برای قسم چهارم قرآن مرسوم بوده اما اینکه به طور دقیق این قسم از کجا آغاز می شود اختلافاتی وجود دارد. بعضی مقتقدند که ابتدای قسم چهارم قرآن، از ابتدای سوره ق است اما در این جا ما ابتدای این قسم را از سوره ذاریات گرفته ایم و پیش از این ذکر کردیم که چرا چنین انتخابی کرده ایم. و آنجا بیان کردیم که این اتفاق بین همه وجود دارد که این قسم به یکی ازاین دو دلیل به عنوان قسم «مفصل» نامیده شده:

·         به دلیل کثرت فصول این قسم

·         به دلیل قلت آیات منسوخ در این قسم

·         (مترجم) به دلیل تفصیل چندین و چند باره سوره بقره

اما قول اول طرفداران بیشتری دارد. پس این قسم به عنوان مفصل نامیده شده چرا که فصل (جدایی) های زیادی بین سوره های قبلی و بسم الله سوره بعدی وجود دارد. البته فصل معانی دیگری هم دارد اما می توان منظور از فصل را چیزی که در این تفسیر به نام «مجموعه» شناخته می شود نیز دانست.

این قسم از 15 مجموعه تشکیل شده که هر مجموعه معانی ای از سوره بقره را از ابتدا تا جای معینی توضیح می دهد و هر سوره ای که در یک مجموعه واقع شده، محوری از سوره بقره دارد که آن محور را توضیح می دهد.

مشاهده خواهیم کرد که اکثر محورهای سوره های این قسم، در مقدمه سوره بقره و دو مقطع اول از قسم اول این سوره واقع شده اند و این نشان از اهمیت این معانی به نسبت مجموع معانی قرآنی دارد.

....

پس از بررسی سوره تغابن می توان نتیجه گرفت که سوره تغابن مقدمه مجموعه خودش است (که بیان تفصیلی آن در بیان پایان درباره سوره تغابن خواهد آمد) و به این مناسبت می گوییم: مقدمه سوره بقره، مقدمه ای برای بعد از آن سوره بود و بعد از آن (ادامه سوره بقره) مقدمه ای برای کل قرآن بود و همینطور در هر مرحله ای، تفصیل جدیدی از سوره بقره بیان می شود. چنین تناسبی، بین سوره های مجموعه مفصل وجود دارد به این ترتیب که سوره ای که مقدمه سوره بقره را تفصیل می دهد، مقدمه سوره های بعد از خودش در آن مجموعه هم هست و سوره هایی که محورشان آیه های بعد از مقدمه سوره بقره است، ارتباطشان با سوره مقدمه، همانند ارتباطی است که این دو آیه در سوره بقره دارند.

....