اندیشه امین

مجموعه پانزدهم: بیان معانی اصلی و اساسی و نشان دادن طریق اجمالی وصول به آن معانی

این مجموعه از دوازده سوره تشکیل شده و از نظر تعداد سوره ها، بزرگترین مجموعه در قرآن است. اولین سوره این مجموعه «عصر» با قسم شروع شده و پیش از این بیان شد که این علامت، نشان دهنده این است که یک مجموعه جدید شروع شده. زمانی که ابتدای سایر سوره ها را مشاهده کنیم، متوجه خواهیم شد که همه آنها در یک خانواده و در یک مجموعه قرار دارند.

همچنین مشاهده خواهد شد که سوره های این مجموعه، آیات سوره بقره را تا انتهای داستان حضرت آدم ع پوشش داده اند به این صورت که:

پنج سوره اول این مجموعه (عصر، همزه، فیل، قریش و ماعون) در مقدمه سوره بقره تفصیل داده شده اند و درباره مومنین و کافرین و منافقین بحث می کنند. به این صورت که سوره عصر ویژگیهای متقین را بیان می کند و سوره های همزه و فیل و قریش، بحثی درباره ویژگیهای کافرین بیان می کند و سوره ماعون صفات منافقین را بیان می کند.

چهار سوره بعدی (کوثر، کافرون، نصر و مسد) در هفت آیه بعد از مقدمه سوره بقره تفصیل داده شده اند.

سوره اخلاص در دو آیه بعد از این هفت آیه تفصیل داده شده: «هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً» از این جهت می بینیم که سوره اخلاص با «قل هو...» شروع شده.

از آنجا که بعد از این آیه، در سوره بقره قصه آدم ع بیان شده و در این داستان «حسد» ابلیس و «وسوسه» او ذکر شده، در سوره فلق داریم: «وَمِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ» و همچنین در سوره ناس داریم: «مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ».

سوره های این مجموعه با محورهایشان در سوره بقره ارتباط واضح دارند و این ارتباط را در ضمن بحث هر یک از سوره ها مشاهده خواهیم کرد.

سوره های این مجموعه بعضی مکی و بعضی مدنی اند اما در تفصیل آیات سوره بقره، نظم خودشان را دارند و به ترتیب معانی موجود در سوره بقره آمده اند و این نشان می هد که ترتیب این قرآن ربانی است.

سوره های این مجموعه معانی اساسی و اصلی را بیان می کنند و طریق اجمالی وصول به آن معانی را نشان می دهند