اندیشه امین

بیانی حول ساختار مجموعه:

سوره های این مجموعه یک بار از ابتدا تا انتهای سوره بقره را به نوع خاصی تفصیل می دهند. چهار سوره اول این مجموعه، مقدمه سوره بقره را تفصیل می دهند و این مطلب را از اینجا می توان فهمید که سوره آل عمران که تفصیل دهنده مقدمه سوره بقره است، با «الم» شروع می شود و چهار سوره ابتدایی این مجموعه نیز همگی با «الم» شروع می شوند.

بعد از آن سوره احزاب می آید. این سوره، مطالبی که در سوره های نساء و مائده بیان شده بود را به نوع دیگری تفصیل می دهد. به عبارتی آیات 21-27 سوره بقره.

سپس سوره های سبا و فاطر بیان می شوند که این سوره ها، محتوای سوره انعام را تفصیل می دهند یا به عبارتی آیات 28-29 سوره بقره. سوره سبا، به طور خاص آیه اول (آیه 28) را تفصیل می دهد و سوره فاطر، آیه دوم را.

سپس سوره یس مطرح می شود و آیه ای در اعماق سوره بقره را تفصیل می دهد. این سوره همان آیه ای را تفصیل می دهد که سه سوره «طاسینات» در قسم قبلی قرآن آن را تفصیل داده بودند، آیه 252 سوره بقره ولی تفصیل جدید و با شکلی جدید.

از مطالب بالا، یکی از اسرار تسمیه این قسم به «مثانی» فهمیده می شود. اینکه هر سوره ای در این قسم، معنی را توضیح و تفصیل می دهد که قبلا توضیح داده شده بود، و این معنی در این سوره برای بار دوم به شکلی جدید تفصیل داده می شود به عبارتی هر سوره ای در این قسم، «تثنی تفصیل معنی من المعانی» به عنوان مثال، مقدمه سوره بقره پیش از این تفصیل داده شده بود، اما در این مجموعه یک بار دیگر (برای بار دوم) تفصیل داده می شود.

بیانی حول محتوای مجموعه:

این مجموعه با چهار سوره ای شروع می شود که از ایمان و اثر عملی آن بحث می کند و ابعاد آن را تبیین می کند. سپس سوره احزاب می آید تا به مراعات مواردی  امر کند که راه رسیدن به معانی بیان شده در چهار سوره ابتدایی مجموعه است و در مجموعه پنج سوره ابتدایی این مجموعه انسان را به مقام «شکر» می رسانند.

در ادامه سوره سبأ می آید و درباره «شکر» و شروط حصول آن بحث می کند.

سپس سوره فاطر برای تبیین نقطه شروع در «شکر» می آید

و در آخر مجموعه نیز سوره یس می آید تا ماموریت پیامبران، کسانی که طریق شکر را ترسیم کردند را توضیح دهد.