اندیشه امین

بیان پایانی درباره قسم مثانی

همانطور که مشاهده شد قسم مثانی از 5 مجموعه تشکیل شده.

در مجموعه اول از سوره های قسم مثانی در سوره عنکبوت بحثی درباره امتحان و نصر به میان آمده. در همین مجموعه در سوره احزاب بحثی درباره زلزله وجود دارد سچپس سوره های سبا و فاطر و یس معانی مطرح شده در مجموعه اول را تکامل می بخشند.

در مجموعه دوم دو سوره صافات و ص معانی مطرح شده در مجموعه اول را تکامل می بخشند

سپس یک شکاف معنایی به وجود می آید و در مجموعه های دوم و سوم حجت هایی در شأن این قرآن اقامه می شود.

در مجموعه پنجم از نصر و جنگ و قتال بحثی به میان می آید و این قسم به سوره ق ختم می شود که این سوره (سوره ق) شباهت هایی به سوره ص دارد.

اگر به مطالبی که در این قسم بیان شد نظاره کنیم مشاهده خواهیم کرد که بسیاری از سوره های این قسم، مطالب مشابهی را بیان کردند و این علتی است که این قسم را به قسم مثانی نامیده اند.

همچنین دیدیم که بسیاری از سوره های این قسم، محورشان از ابتدای سوره بقره بود به طوری که در این قسم 5 تفصیل جدید از معانی سوره بقره وجود دارد (هر مجموعه از ابتدای سوره بقره تفصیل می دهد)

بیانی درباره سه قسمی که تا کنون بحث شده (قسم طوال، مئین و مثانی):

مشاهده شد که قرآن از چهار قسم تشکیل شده، قسم طوال، قسم مئین، قسم مثانی و قسم مفصل. تا کنون تفصیل سه قسم از اقسام قرآن بیان شده و فقط یک قسم دیگر باقی مانده.

مشاهده شد که قسم طوال از سوره بقره و یک مجموعه واحد تشکیل شده بود.

قسم مئین از سه مجموعه تشکیل شده بود.

قسم مثانی هم از پنج مجموعه تشکیل شده.

پس با این حساب تا کنون سوره بقره و 9 مجموعه دیگر تفصیل داده شده اند و هر مجموعه محور هایی (آیه هایی) از سوره بقره را تفصیل می دهند سوره هایی ابتدایی هر مجموعه، آیات ابتدایی را تفصیل می دهند و سوره های بعدی، آیه های بعدی را.

علاوه بر این مشاهده شد که زمانی که یک سوره، یک محور از سوره بقره را تفصیل می دهد، در امتدادات و ارتباطات آن محور نیز تفصیل داده می شود. به این ترتیب می توان گفت که هر مجموعه یک بار سوره بقره را تفصیل داده و در هر مرتبه، معانی جدیدی از این سوره را بیان کرده.

همچنین تا کنون مشاهده شد که آیات ابتدایی سوره بقره چندین بار بیشتر از سایر آیات سوره بقره تفصیل داده شده اند و این نشان می دهد که این آیات بحث های اساسی را بیان می کنند و راه را نشان می دهند.

قسم بعدی قرآن قسم مفصل است و مشاهده خواهد شد که دارای مجموعه های زیادی است. و اینگونه می فهمیم که یک تفصیل طویل و واحد از سوره بقره در قسم اول بیان شد، و تفصیلات متوسط و متعدد در قسم دوم (قسم مئین) بیان شد و تفصیلات مختصر تر و بیشتر در قسم سوم (قسم مثانی) بیان شد و تفصیلات زیاد و کوتاه در قسم چهارم (قسم مفصل) بیان خواهد شد.