سوره کافرون: بیان موضوع ایجاد فاصله بین مسلمین و غیر مسلمین در عبادت و دینشان

محور سوره: 21-24 سوره بقره

یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ‌ (21)

ای مردم! پروردگار خود را پرستش کنید؛ آن کس که شما، و کسانی را که پیش از شما بودند آفرید، تا پرهیزکار شوید.

الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ فِرَاشاً وَ السَّمَاءَ بِنَاءً وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقاً لَکُمْ فَلاَ تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَاداً وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ‌ (22)

آن کس که زمین را بستر شما، و آسمان [ جو زمین‌] را همچون سقفی بالای سر شما قرار داد؛ و از آسمان آبی فرو فرستاد؛ و به وسیله آن، میوه‌ها را پرورش داد؛ تا روزی شما باشد. بنابر این، برای خدا همتایانی قرار ندهید، در حالی که می‌دانید (هیچ یک از آنها، نه شما را آفریده‌اند، و نه شما را روزی می‌دهند).

وَ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا شُهَدَاءَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ‌ (23)

و اگر در باره آنچه بر بنده خود [پیامبر] نازل کرده‌ایم شک و تردید دارید، (دست کم) یک سوره همانند آن بیاورید؛ و گواهان خود را - غیر خدا - برای این کار، فرا خوانید اگر راست می‌گویید!

فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکَافِرِینَ‌ (24)

پس اگر چنین نکنید - که هرگز نخواهید کرد - از آتشی بترسید که هیزم آن، بدنهای مردم (گنهکار) و سنگها [بتها] است، و برای کافران، آماده شده است!

مشاهده می شود که دو آیه بعد از مقدمه سوره بقره (21-22)، امر به عبادت خداوند و نهی از شرک به او کرد. سوره کافرون به رسول الله ص امر می کند تا اعلام کند که او آنچه را کافران می پرستند، نمی پرستد، نه الان و نه در آینده. پس زمانی که دو آیه سوره بقره همه مردم را به عبادت امر کرده و از شرک نهی کردند، سوره کافرون بیان می کند که مردم دو دسته هستند: دسته ای که دعوت خدا را اجابت کرده و او را به یگانگی عبادت کردند و دسته دیگری که این دعوت را اجابت نکردند و شرک ورزیدند. بنابراین خداوند به رسول الله ص امر می کند که به این کافران اعلام کند که او، آنچه کافران می پرستند را نمی پرستد و این یکی از مظاهر ارتباط سوره کافرون با محورش است.

بعد از دو آیه ای که بیان شد، دو آیه 23-24 در سوره بقره می آید که ارتباطش با سوره کافرون به این صورت است که: سوره کافرون رسول الله ص _که قرآن بر او نازل شده_ را امر می کند که برائتش از عبادت کافرین را اعلام کند و دینش را از دین آنها متمایز گرداند و در امر عبادت و دینش از آنها فاصله بگیرد و این یکی دیگر از مظاهر ارتباط سوره کافرون با محورش در سوره بقره است.

ارتباط سوره کافرون با سوره های قبل واضح است. در سوره کوثر مشاهده کردیم که دشمنی مبغض در مقابل رسول الله ص قرار داشت که از کافران بودند و سوره کافرون آمده تا به ایشان امر کند که اعلام کند که ایشان در عبادت و دینش با آن کافران فاصله دارد و هیچ احتیاجی به آنها ندارد و توضیح دهد که او ص برحق است.

همچنین در سوره کوثر خداوند دو نوع عبادت را به ایشان امر کرد که در این نوع عبادات، مسلمانان از غیر مسلمانان جدا می شوند. سوره کافرون به رسول الله ص امر می کند که اعلام کند که خدایی که می پرستد، خدای واحد است و ایشان هیچ وقت نه اکنون و نه در آینده خدای کافرین و مشرکین را نمی پرستد و دینش از هر دینی متمایز است.

سوره کافرون: عبادت مسلمین با عبادت سایر ادیان تفاوت دارد- با آمدن اسلام، همه ادیان دیگر منسوخ شده اند

این سوره موضوع فاصله انداختن بین مسلمین و غیر مسلمین در عبادت و دینشان را بیان می کند. بنابراین مشخص می کند که عبادتی که خداوند در اسلام به آن امر کرده، با عبادت سایر ادیان تفاوت دارد و اسلام دینی غیر از ادیان دیگر است و به واسطه اسلام، همه آنها منسوخ شده اند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ‌ (0)

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ‌ (1)

بگو: ای کافران!

لاَ أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ‌ (2)

آنچه را شما می‌پرستید من نمی‌پرستم!

وَ لاَ أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ (3)

و نه شما آنچه را من می‌پرستم می‌پرستید،

وَ لاَ أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدْتُمْ‌ (4)

و نه من هرگز آنچه را شما پرستش کرده‌اید می‌پرستم،

وَ لاَ أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ (5)

و نه شما آنچه را که من می‌پرستم پرستش می‌کنید؛

لَکُمْ دِینُکُمْ وَ لِیَ دِینِ‌ (6)

(حال که چنین است) آیین شما برای خودتان، و آیین من برای خودم!